Η Επαναστατικότητα του Σουρρεαλιστικού Κινήματος

Description

Στην παρούσα έκδοση περιλαμβάνονται μελέτες που εστιάζουν στην επαναστατική διάσταση, στην ευρύτερη έννοια του όρου, του σουρρεαλιστικού κινήματος στην τέχνη, στην λογοτεχνία, αλλά και στην ίδια την κοινωνική ζωή.
Οι δύο πρώτες μελέτες αναφέρονται κυρίως στο νόημα του σουρρεαλιστικού κινήματος και στην επαναστατική του διάσταση, “αυτή καθ’ εαυτή”, σε πολλά επίπεδα και με ποικίλες εκδοχές. Η πρώτη από αυτές αποτελεί εκτεταμένη ανάπτυξη και εμπλουτισμό της δεύτερης, που είχε στηριχθεί σε σχετική επιστημονική μου ανακοίνωση που έγινε στο ειδικό Επετειακό Αφιέρωμα για τα 80 χρόνια από το πρώτο Σουρρεαλιστικό Μανιφέστο. Αυτό το Αφιέρωμα πραγματοποιήθηκε στη Λευκάδα στις 26/3/2004, οργανωμένο από το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας. Η δεύτερη αυτή μελέτη είχε δημοσιευθεί αρχικά στο λογοτεχνικό περιοδικό Ομπρέλα.
Η τρίτη κατά σειρά μελέτη αναφέρεται στο έργο του μεγάλου εκρηκτικού και οραματικού Γάλλου ποιητή Αρθούρου Ρεμπώ, που δίκαια θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς προδρόμους της σουρρεαλιστικής ποιητικής γραφής. Η “ανατρεπτική εικόνα” και η ασύμβατη προς τα καθιερωμένα στάση ζωής του ποιητή του έργου “Μια Εποχή στην Κόλαση” ταιριάζει απόλυτα με το επαναστατικό πνεύμα της σουρρεαλιστικής οπτικής.
Τέλος η τελευταία μελέτη προβαίνει σε μια σύγκριση της ψυχαναλυτικής και μαρξιστικής προσέγγισης με κοινό σημείο αναφοράς το πώς και οι δύο μπορούν να συνεισφέρουν σε μια καθολική απελευθερωτική διαδικασία, του ανθρώπου, διαδικασία, που σε τελευταία ανάλυση, πάντα ενδιέφερε τη σουρρεαλιστική επαναστατική προοπτική. Και την ενδιέφερε βέβαια μέσα από τα δικά της μοναδικά χαρακτηριστικά, δηλαδή την προσφυγή στον “ονειρικό κόσμο”, την σύνδεσή της με τα περιεχόμενα του ασυνειδήτου και τη διεύρυνση της συνείδησης προς την κατεύθυνση της παραπάνω σύνδεσης.
Η ψυχαναλυτική θεωρία και η έννοια του ασυνειδήτου (το “όνειρο” πάντα η “μαγική πόρτα” που οδηγεί προς τα ανεξιχνίαστα βάθη του) σαφώς και σχετίζονται με το κίνημα του σουρρεαλιστικού κινήματος. Παράλληλα αριστεροί διανοητές, συγγραφείς και άνθρωποι της τέχνης που είχαν προσχωρήσει σε αυτό το πίστευσαν ως κίνημα που απελευθέρωνε, σε τελευταία ανάλυση το ανθρώπινο πνεύμα και κατά συνέπεια μπορούσε να σταθεί αλληλέγγυο στο ευρύτερο κίνημα κοινωνικής απελευθέρωσης που ξεκίνησε στο δεύτερο μισό του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. (Από τον πρόλογο του συγγραφέα)